ای آفتاب آینه دار جمال تو
مشک سیاه مجمره گردان خال تو
صحن سرای دیده بشستم ولی چه سود
کاین گوشه نیست درخور خیل خیال تو
در اوج ناز و نعمتی ای پادشاه حسن
یا رب مباد تا به قیامت زوال تو
مطبوعتر ز نقش تو صورت نبست
باز طغرانویس ابروی مشکین مثال تو
در چین زلفش ای دل مسکین چگونهای
کآشفته گفت باد صبا شرح حال تو
برخاست بوی گل ز در آشتی درآی
ای نوبهار ما رخ فرخنده فال تو
تا آسمان زحلقه به گوشان ما شود
کو عشوهای ز ابروی همچون هلال تو
تا پیش بخت باز روم تهنیت کنان
کو مژدهای ز مقدم عید وصال تو
این نقطه سیاه که آمد مدار نور
عکسیست در حدیقه بینش ز خال تو
آقای مجتهدی علاقهای عجیب به جناب حافظ داشتند و نسبت به این غزل جناب حافظ می فرمودند :
جناب حافظ برای همه حضرات معصومین (علیهمالسلام) شعر گفته است و از جمله این غزل را مخصوص حضرت رضا (علیهالسلام) سروده است که در آن بیتی وجود دارد که شاه بیت غزل و از تمام ابیات آن پررنگتر میباشد، اما بیت مورد نظر این است:
این نقطه سیاه که آمد مدار نور
عکسی است در حدیقه بینش زخال تو
پس فرمودند: تفسیر ظاهری بیت از این قرار است که در حدقه چشم نقطه سیاهی به نام مردمک میباشد که این نقطه سیاه، مدار نور، یعنی محل دید است و به وسیله آن انسان اشیاء را میبیند، جناب حافظ، این نقطه سیاه را عکس خالی که بر گونه ائمه (علیهمالسلام) میباشد میداند.
خلاصه اینکه بر گونه تمام حضرات معصومین (علیهمالسلام) خالی هست که بر زیبایی آنها افزوده و جناب حافظ مردمک چشم را عکس آن خال میداند...
اما تفسیر باطنی و تعبیر عرفانی به این صورت است که خال سیاه گونه ائمه در حلقه بینش و عالم کون محل دید و وسیله بینش میباشد و در عرفان و سیر و سلوک از نور ذات و کنز مخفی، تعبیر به سیاهی شدهاست. چنانچه شبستری در این بیت اینگونه تعبیر کرده:
سیاهی که بینی نور ذات است
به تاریک درون آب حیات است
جناب حافظ سیاهی مردمک چشم که آلت دیدن در عالم ظاهر است را عکس آن خال سیاه که وسیله دیدن در نور ذات است میداند و نور ذات، آخرین نوری است که در مراتب سیر، سالک به آن میرسد و در آن وادی بدون راهبر و مرشد کامل نمیتواند حرکت کند و الا در ورطه هلاکت قرار میگیرد و غرق میشود، آقای مجتهدی در ادامه میفرمودند:
هر یک از حضرات معصومین (علیهمالسلام) در این عالم مأموریت دارند و مأموریت حضرت رضا (علیهالسلام) دستگیری از عرفا و سالکین در این مرحله یعنی نور ذات میباشد و لذا این بیت مخصوص حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا (علیهالسلام) میباشد.
خلاصه اینکه خال گونه مبارک حضرت رضا (علیهالسلام) وسیله دیدن و هدایت کننده کسانی است که در حدیقه بینش و آخرین مرحله سیر، یعنی نور ذات واقع میشوند که حتماً باید در آن مقام با عنایت و دستگیری آن حضرت طی طریق کنند